Halloween en Allerzielen: ze liggen in datum dicht bij elkaar. Ook inhoudelijk hebben deze feestdagen raakvlak. Want oorspronkelijk draaien beide feesten om het herdenken van overleden dierbaren. Bij herdenken draait het vaak om het herinneren van fijne momenten of het terugdenken aan een fijne tijd. Dat roept vaak liefdevolle gevoelens op. Maar voordat je kunt herdenken, moet je eerst door je rouw – en vooral rauw verdriet – heen. Hoe doe je dat? In dit artikel geven je drie inzichten om meer grip te krijgen op je rouwproces.
We delen deze inzichten vanuit onze vakkennis, maar vooral ook vanuit onze persoonlijke ervaring. Want op dit moment gaan we als praktijk zelf door een rouwproces heen. We verloren nog maar enkele weken onze geliefde collega, die door een noodlottig ongeval om het leven kwam. Ons verdriet is groot en haar overlijden voelt zó onterecht en oneerlijk. Tegelijkertijd putten we troost en steun uit het feit dat we zo’n mooi mens in ons midden hebben gehad. Dit geeft al aan dat bij rouw veel gevoelens – vaak ook tegelijkertijd – kunnen spelen. Dat kan je verwarren, maar besef dat dit een teken is dat je rouwproces gaande is.
Veel mensen denken dat rouw een gevoel beschrijft. Maar dat is niet zo. Rouw is een proces dat je doorloopt als je een ingrijpend verlies moet verwerken. Daar hoort een scala aan gevoelens bij, zoals ontkenning, verslagenheid, verdriet, angst, woede, schuldgevoel, frustratie, jaloezie, somberheid. Je hoeft niet elk gevoel te hebben tijdens je rouwproces. Maar het is goed om te weten dat deze gevoelens bij rouw horen. Hoe vervelend en lastig het ook is: laat deze gevoelens toe en uit ze op jouw eigen manier. Het doorlopen van al deze emoties is nodig om uiteindelijk je verlies te aanvaarden en liefdevol te herdenken.
Rouwfasen, rouwbegeleiding, rouwverwerking: er is veel over gezegd en geschreven. Maar uiteindelijk rouwt iedereen op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo. Dat besef kan je ruimte geven om toe te geven aan jouw persoonlijke rouwproces. Vertrouw erop dat rouw een natuurlijk proces is waarin je meestal zelf heel goed aanvoelt wat je wilt en nodig hebt. Luister naar jezelf en geef van daaruit bij anderen aan wat je nodig hebt. Vind je het prettig om te praten over je verlies? Dat is prima. Wil jij liever in stilte rouwen? Dan is dat net zo prima. Luister goed naar jezelf en geef jezelf de tijd en ruimte om te rouwen.
Je rouwt alleen als je iets verliest waar je van houdt of waar je veel waarde aan hecht. Dat wat je verliest, heeft grote betekenis voor je. Die betekenis blijft. Rouw geeft je dus inzicht in wat je belangrijk vindt in jouw leven. Dat inzicht neem je mee in de rest van je leven en helpt je uiteindelijk om te focussen op dat wat er voor jou echt toe doet. Zo’n inzicht kan je ook helpen om uiteindelijk met fijne gevoelens terug te kijken en te herdenken.
Elk mens krijgt in zijn leven te maken met verlies. Bij een ingrijpend verlies krijg je altijd te maken met rouw. En om maar meteen een misverstand uit de weg te ruimen: dat verlies kan het overlijden zijn van een naaste. Maar ook bij het verlies van je baan, relatie of goede gezondheid zul je rouwen.
Rouwen kost tijd en zeker ook energie. Zorg dus na een ingrijpend verlies goed voor jezelf. Daar hoort ook bij dat je het durft toe te geven dat het te zwaar is om je rouwproces alleen te doorlopen. Een psycholoog kan je ondersteunen bij je rouwproces. Zoek hulp als je op langere termijn last hebt van slapeloosheid, somberheid of schuldgevoelens. Vaak kun je met een klein steuntje in de rug verder met je rouwproces en daardoor ook met je leven