Post Intensive Care Syndroom (PICS)

Post Intensive Care Syndroom (PICS)

“Mijn kinderen hadden zo hun best gedaan. Het huis was versierd, taart gehaald en een ‘welkom thuis’ bord stond in de tuin. Zo blij was ik niet om thuis te komen. Ik was bang, moe en uitgeteld. Ik was overprikkeld, ik kon mij niet concentreren, was vergeetachtig, sliep slecht, kon niet praten en slikken. Mijn conditie was helemaal verdwenen en ik moest revalideren. De klachten gingen niet afdoende weg, later bleek dat ik het Post Intensive Care Syndroom had opgelopen.”

Het aantal Intensive Care (IC) opnames lopen op horen en lezen we dagelijks in de nieuwsberichten. Een patiënt komt op de IC-afdeling terecht als de vitale lichaamsfuncties in gevaar komen. In het geval van het coronavirus gaat het vaak om de ademhaling. Met hoogtechnologisch apparatuur worden deze functies in de gaten gehouden en zo nodig overgenomen. Tevens wordt medicatie toegediend. Een IC-opname komt vaak onverwacht bij een ernstig verlopende infectie zoals met het coronavirus. Een team van intensivisten, IC-verpleegkundigen, IC-artsen, fysiotherapeuten verlenen 24 uur per dag zorg aan de patiënt. Wanneer het acute gevaar is geweken en de patiënt stabiel genoeg is, kan de patiënt naar de afdeling met high of medium care, of naar een verpleegafdeling en uiteindelijk weer naar huis. Maar dan begint de revalidatie eigenlijk pas en het gaat niet altijd goed. Corona patiënten die aan de beademing hebben gelegen, lopen het risico dat zij na genezing nog een gevecht aan moeten gaan: tegen het trauma dat zij op de intensive care kunnen oplopen. Het eerste jaar na een IC opname is zwaar. Vermoedelijk krijgt de helft van de patiënten na een IC-opname te maken met het Post Intensive Care Syndroom. Sommige patiënten kampen er al tijdens hun IC-opname mee, andere patiënten krijgen er jaren later pas mee te maken.

Post Intensive Care Syndroom (PICS)

Patiënten met het coronavirus kunnen na IC-opname last krijgen van het Post Intensive Care Syndroom (PICS). Post Intensive Care Syndroom (PICS) is een verzameling symptomen van lichamelijke en/of geestelijke aard die het gevolg zijn van een IC-opname. De symptomen komen bovenop de ziektesymptomen waarvoor de patiënt in eerste instantie op de intensive care terechtkwam.

Het zijn vaak onbegrepen klachten die het moeilijk maken om het ‘gewone leven’ weer op te pakken na een opname op de intensive care. Klachten die na verloop van tijd niet meer direct meetbaar zijn of direct zijn toe te schrijven aan deze gebeurtenis. Een aantal mensen ontwikkelt na verloop van tijd een Post Traumatische Stress Stoornis, die dan de lading van deze vaak onbegrepen klachten moeten dekken.

Na een opname op de Intensive Care (IC) kunnen zich nog lange tijd en soms wel blijvend problemen voordoen met betrekking tot de concentratie en/of overweldigend raken door een teveel aan prikkels. In het begin zijn patiënten vaak geheel gefocust op zijn/haar lichamelijke herstel en zullen dit soort problemen vaak wat later aan het licht komen. Een aantal andere veelvoorkomende psychische en sociale problemen zijn:
• Cognitieve klachten: moeite met concentreren, moeite met onthouden, moeite met multitasking;
• Stress en verhoogde alertheid; de patiënt staat continu ‘aan’ of juist apathie;
• Angstklachten;
Depressie;
Posttraumatische stressstoornis;
• Gestoorde rouwverwerking;
• Slaapproblemen;
Verlies van werk;
• Verlies van inkomen;
• Verlies van perspectief.

De ernst van de symptomen is afhankelijk van de duur van de opname, de leeftijd, beleving en de medische voorgeschiedenis. Ook van invloed is hoe lang de patiënt afhankelijk is geweest van beademingsapparatuur.

Kan je als naasten ook last krijgen van het Post Intensive Care Syndroom (PICS)?

Ook naasten van de patiënt die een IC-opname heeft doorgemaakt, kunnen last krijgen van PICS. Wel zijn de klachten anders dan bij de patiënt. Naasten kunnen te maken krijgen met een verstoorde rouwverwerking bij het overlijden van de patiënt. Beelden van de gebeurtenissen op de intensive care blijven dan ‘voor’ de normale rouwverwerking hangen, waardoor de verwerking niet op gang komt. Een ander veelgehoord probleem is dat naasten geen afscheid hebben kunnen nemen, omdat de ziekenhuizen geen bezoek mochten toelaten, van hun dierbare waardoor de rouwverwerking verstoord. Ook kan het voorkomen dat een naaste angsten een depressie of symptomen van PTSS ontwikkelt. Of de patiënt de IC-opname overleefd of niet heeft hierop maar weinig invloed.

Wat kan je doen als je denkt dat je last hebt van het Post Intensive Care Syndroom (PICS)?

• Praat met je omgeving over je IC-ervaringen;
• Het lezen van een dagboek van je naaste over de IC-gebeurtenissen en de fase daarna, aangevuld met foto’s blijken goed te helpen bij de verwerking;
• Doe geheugenspelletjes, maak kruiswoordpuzzels;
• Lees elke dag kleine stukken uit een krant, tijdschrift of boek. Probeer deze daarna in eigen woorden na te vertellen.

Kom je er zelf niet uit? Bezoek een psycholoog. Een psycholoog kan samen met je bekijken wat de beste (psychologische) behandeling is. Een psycholoog kan je advies en uitleg geven over de psychische klachten passend bij het Post Intensive Care Syndroom (PICS). Afhankelijk van wat de klachten zijn kan er een psychologische behandeling gestart gaan worden. Veelal is deze gericht op traumaverwerking en rouwverwerking. Maar ook, het leren accepteren van de beperkingen/beschadigingen die je hebt opgelopen ten gevolge van het ziekteproces.