Hoe kan je met je kinderen praten over het coronavirus

Het is altijd belangrijk om met je kind in gesprek te blijven en dus ook over het coronavirus. Jij kent je kind het beste en de mate waarin je het gesprek aangaat is afhankelijk van de leeftijd en de hoeveelheid dat je kind al weet, maar ook hoe je kind omgaat met het verwerken van dit soort informatie. Weet dat een kind ophoudt met luisteren als ze geen interesse meer hebben.

Je kan inmiddels aannemen dat kinderen al vrij veel weten over het coronavirus. Kinderen zijn de laatste weken op school al goed voorbereid, de regering en instanties zijn continue aan het communiceren. Kinderen horen al een paar weken nieuwsberichten op de radio, televisie, en vooral ook via sociale media. Indien van toepassing zullen kinderen ook hebben vernomen dat familieleden of vriendjes en vriendinnetjes besmet zijn geraakt met het coronavirus.

Het makkelijkste moment is als ze er zelf over beginnen, ben daar scherp op, ook al komt dat moment jou wat minder uit (als je bezig bent, als ze eigenlijk moeten gaan slapen). Natuurlijk kan je je kind ook vragen stellen om erachter te komen wat hij/zij al weet van het coronavirus. Het kind zal al snel vertellen wat hij/zij al weet. Stel open vragen, denk daarbij bijvoorbeeld aan de volgende vragen:
• Wat weet je over het coronavirus?
• Van wie heb je dat gehoord?
• Wat heb je gezien, gehoord en gelezen?
• Wat denk je dat het is?
• Hoe gaat de verspreiding van het virus?
• Wat wordt er gedan om een virus tegen te gaan?
• Waarom is het belangrijk dat we onze handen regelmatig wassen?
• Wanneer was jij je handen?
• Wat kun je nog meer doen? Wat vind je ervan?
Ga ook het gesprek aan om te kijken wat je kind nodig heeft. Stel vragen als:
• Wil je erover praten?
• Wil je meer informatie?
• Wil je met je gevoelens aan de slag of het laten bezinken?
Kinderen kunnen hun eigen fantasie hebben en de werkelijkheid wat verliezen. Probeer waar nodig het beeld in een niet beangstigende manier wat meer in de realiteit te plaatsen.

Kinderen zijn nieuwsgierig en willen vaak heel praktische dingen weten. Beantwoord alleen de vragen die kinderen stellen. Blijf altijd eerlijk tegen je kind en maak het niet te groot! Maak het niet dramatischer dan het is, maar ook niet minder erg. Onwetendheid en onzekerheid spelen vaak een rol bij het ontwikkelen van angst. Geef daarom uitleg over het virus en de maatregelen die worden genomen en stem dit af op het niveau van het kind. Een voorbeeld kan zijn: ‘het coronavirus is een soort griep die erg besmettelijk is, daarom moet iedereen vaker zijn handen wassen. De scholen gaan dicht om te voorkomen dat we elkaar ziek kunnen maken’. Als je kind nog niets weet over het risico van overlijden probeer dit dan zo lang mogelijk achterwege te laten. Weet je kind al wel dat er mensen overlijden als gevolg van het coronavirus, maak dit dan bespreekbaar. Een voorbeeld kan zijn: ‘Jij gaat niet dood aan het virus. Het klopt dat er mensen doodgaan maar dat zijn vaak kwetsbare oudere mensen. In de meeste gevallen wordt je gewoon weer beter, net als met een gewone griep’. Natuurlijk weten we dat kinderen een zeer klein risico hebben op overlijden, maar dat is zo nihil en het niet waard om je kind angstig voor te maken.

Wanneer je kind angstig is, geef dan aan dat je zelf ook weleens angstig bent geweest en dat dit gevoel normaal is. Laat je kind duidelijk zien dat je zijn of haar gevoelens erkent en het niet erg is om bang te zijn. Praat er met je kind over en stel vragen. Je kan je kind zijn emoties laten uiten door erover te praten, te tekenen of te schrijven. Dat helpt kinderen om hun indrukken te verwerken. Stel je kind gerust en bedenk samen dingen die je kunt doen om je beter te voelen in spannende situaties.

Het is goed om aan het kind uit te leggen waarom ouders en het kind thuis zijn. Je kan vertellen dat het geen vakantie is en dat papa en mama wel gewoon moeten werken. Bespreek met je partner en daarna met je kind hoe dit vorm te gaan geven. Maak samen een goede planning en wees realistisch. Wissel het werk af met momenten voor je kind. Wellicht kan je met je partner afwisselen wie en wanneer werkt zodat er altijd iemand bij het kind is.

Rust, reinheid en regelmaat zijn belangrijk voor kinderen en van belang dat dit ook aan het kind geboden wordt. Bedenk samen met je kind leuke activiteiten om dit de komende weken te gaan doen.

Vertel in begrijpelijke taal waarom het kind nu niet bij opa en oma langs kunnen gaan. Je kan hen vertellen dat het coronavirus heel besmettelijk is en we niet willen dat opa en oma door iemand besmet raakt en ziek wordt. Zorg er ook voor dat je kind op een positieve manier contact behoud met opa en oma. Laat ze wat vaker bellen, facetimen of skypen met opa en oma.

Je kan in het gesprek over het coronavirus vertellen over het belang van de hygiëneregels en uitleg geven hoe dat uit te voeren. Je kan de hygiëneregels als samen spelenderwijs oefenen. Een voorbeeld: Ga samen handenwassen en maak van het handen wassen een leuke activiteit. Doe het voor, benoem welke stappen die nodig zijn en laat kinderen wat ze zelf kunnen ook zelf doen.

De angst neem je weg door eerlijk en open te praten over angsten en gevoelens de kind ervaart. Neem je kind serieus! Zeg vooral niet dat je kind niet bang hoeft te zijn omdat het coronavirus niet bij hem of haar in de buurt zal komen. Dit is niet te garanderen. Je kan wel vertellen dat de kans klein is dat het kind het virus oploopt (zoals door het RIVM wordt aangegeven). Let op je eigen houding: probeer zelf altijd rustig te blijven, ook als je kind angstig is of wanneer je beangstigende nieuwsberichten ziet en hoort. Meestal gaan angsten na een bepaalde periode vanzelf weer over. Als dat niet het geval is, dan is het goed om hulp in te schakelen. Zeker wanneer de angsten je kind belemmeren in zijn/haar ontwikkeling.

Of het verstandig is om je kind wel/niet het nieuws laat kijken is afhankelijk van de leeftijd. Hoe jonger het kind, hoe meer fantasie zij hebben en de berichten niet in het juiste perspectief plaatsen. Ik zal het daarom bij jonge kinderen afraden om het nieuws te laten bekijken of te beluisteren.

Wanneer het kind ouder is kan je als ouders vaak goed zelf inschatten welke berichten je kind wel/niet aan kan om te zien. Het is van belang om je kind weg te houden bij ‘paniekberichten’. Kijk het desnoods zelf en vertel het in een begrijpelijke taal, met enige nuance en zonder angst over te brengen aan je kind. Denk ook aan het jeugdjournaal!

Op 16 maart 2020 hebben we een hulplijn geopend voor alle mensen, jong of oud, om anoniem met ons te bellen. De impact van het coronavirus op Nederlanders wordt steeds groter. Sociale contacten afbouwen, thuis werken, kinderen niet meer naar school zijn een paar voorbeelden. We zien en horen dat “Corona” ook een impact heeft op hoe we met deze beperkingen om gaan. Mensen krijgen virusangst, voelen zich alleen, kinderen stellen veel vragen “wat… als…”. Heb je een luisterend oor, advies of psychische hulp nodig? Bel met 0900-0400635.