Het eindejaarsgesprek komt weer in zicht. Tegen het einde van het jaar staan bij veel werkgevers de eindejaarsgesprekken op de agenda. Een belangrijk moment om met werknemers terug te blikken op het afgelopen jaar, en vooruit te kijken naar de toekomst. Vaak is zo’n gesprek een beoordelingsgesprek: het functioneren, het werk en de houding van de werknemer worden beoordeeld door de werkgever.
Gek eigenlijk. Het gekke is dat mensen er doorgaans van overtuigd zijn dat ze goed functioneren op het werk. Vanaf het moment dat er een datum en tijdstip voor ‘het gesprek’ zijn geprikt worden mensen bevangen door twijfels. Rond het eindejaargesprek hangt een soort examenvrees. Het jaarlijks terugkerende gesprek is voor de meeste werknemers een spannend gesprek. Het kan je gemoedsrust onder hoogspanning zetten en ervoor zorgen dat je de laatste maand van het jaar niet echt ontspannen bent. Eén derde van de Nederlandse werknemers ervaren, voorafgaand aan het eindejaarsgesprek, slapeloze nachten.
Vaak is het beoordelingsgesprek eenrichtingsverkeer. Je zit vaak naar je werkgever te luisteren die met een formulier met hokjes en letters mondeling verslag doet van je sterke en zwakke punten op het werk. De meeste mensen vinden het fijn om complimenten te krijgen en willen ze graag horen wat ze goed doen. De verbeterpunten zijn vaak de punten die er mentaal inhakken. Niemand krijgt graag kritiek. Het kan een emotionele klap zijn die de eigenwaarde een flinke deuk kan geven. De zaken die wel goed gingen, worden vaak naar de achtergrond gedrukt.
Waar zijn we nu eigenlijk bang voor? Werknemers vrezen dat de baas een te negatief beeld schetst van hun prestaties. Ze zijn met name bang dat de werkgevers kijken naar de prestaties van het laatste kwartaal en de behaalde resultaten uit het begin van het jaar over het hoofd zien. Hierdoor kan een verkeerd beeld ontstaan van het functioneren van een werknemer.
• Zorg dat je op de hoogte bent van de beoordelingscriteria (voorkeur een half jaar van tevoren);
• Vraag zelf om feedback. Ga regelmatig een gesprek aan met je werkgever aan en bespreek kort hoe het gaat op het werk. Bevestig met een paar regels per e-mail wat je hebt besproken en afgesproken;
• Bekijk de feedback die je het afgelopen jaar van je werkgever hebt gekregen en ga na of je daar iets mee hebt gedaan;
• Maak ook zelf een dossier waarin je maandelijks je prestaties beschrijft. Zo krijg je aan het einde van het jaar een overzicht van wat je het afgelopen jaar hebt gedaan en wat jouw aandeel in projecten is geweest;
• Breng je successen van het afgelopen jaar in kaart zodat je deze kan laten zien. Zorg ervoor dat je ten tijde van het gesprek deze projecten nog (of weer) helder op je netvlies hebt;
• Geef expliciet aan wat je hebt gepresteerd;
• Niet verdedigen, maar vragen stellen. Waarom vindt je werkgever dat?;
• Sluit je niet af voor negatieve feedback. Zie het als opbouwende kritiek. Wanneer je het er echt niet mee eens bent, geef dat dan aan en beargumenteer het;
• Zorg ervoor dat het geen eenzijdig gesprek wordt vanuit je werkgever. Kijk of er een mogelijkheid is om ‘samen’ een gesprek te voeren;
• Maak je ambitie kenbaar. Zo hou je inspraak in je eigen ontwikkeling.