Burn-out

Een burn-out hebben, betekent dat je er doorheen zit, zowel emotioneel als lichamelijk. Het kan bijvoorbeeld ontstaan na een langdurige periode van werken onder grote tijdsdruk. Je kunt met een burn-out helemaal uitgeput zijn op het werk, maar in je vrije tijd nog wel gewoon dingen aanpakken. Dit kan verwarrend zijn voor anderen. Ondanks dat je een burn-out meestal niet aan de persoon kan zien, heeft het een grote negatieve invloed op iemands welzijn.

Wat zijn de oorzaken?
Om de oorzaken van een burn-out in kaart te brengen, wordt vaak het werkstress-model gebruikt. Dit model veronderstelt dat verschillende processen invloed hebben op het krijgen van een burn-out. Hulpbronnen, zoals autonomie, het gevoel van controle en steun van collega’s, beschermen volgens het werkstressmodel tegen burn-out. Taakeisen, zoals werktempo, tijdsdruk en emotionele belasting, vergroten het risico op een burn-out. Als de hulpbronnen voldoende tegen de taakeisen beschermen, dan loop je als werknemer minder risico op burn-out. Maar als de taakeisen langdurig groter zijn dan de hulpbronnen, dan ligt een burn-out op de loer. Echter, het is zo makkelijk niet, er komen meer aspecten kijken bij het ontstaan van een burn-out. Persoonlijke kenmerken of situaties maken namelijk dat de ene persoon wel en de andere persoon geen burn-out krijgt. Bijvoorbeeld strubbelingen in de privésfeer, persoonlijke karaktereigenschappen die de werksituatie negatief beïnvloeden maar ook jouw erfelijkheid kunnen allemaal een rol spelen in het ontstaan van een burn-out. Iedereen is anders en ervaart stressvolle werksituaties verschillend. De persoonlijk risicofactoren voor een burn-out zijn gelijk aan de eigenschappen die mensen kwetsbaar maken voor stress. In ons artikel “week van werkstress” staan deze eigenschappen opgesomd. Benieuwd naar deze eigenschappen? Klik dan hier

Een burn-out ontstaat niet van de een op de andere dag. Het ontstaat door het langdurig negeren van vroege ongezonde stress-symptomen. Mensen vinden het lastig – uit schaamte of schuldgevoel – om over deze problemen te praten en hulp in te schakelen. Echter, het is cruciaal dat er in deze eerste fase al wordt ingegrepen. Het is hierin belangrijk dat je meer inzicht krijgt in je stressfactoren en hier op een goede manier mee om leert gaan. Je zult je grenzen moeten leren kennen én accepteren. Op deze manier kan je het proces nog omkeren en een burn-out voorkomen.

De vroege ongezonde stress-symptomen van een burn-out:

• Lichamelijk stress-symptomen
o Slecht slapen en vermoeidheid
o hoofdpijn, rugpijn, nekpijn en/of spierpijn
o Maag en darmklachten (bijv. geen eetlust)
o Overgevoeligheid voor licht en geluid
o Verminderde weerstand
o Lusteloosheid
o Hartkloppingen en verhoogde bloeddruk

• Psychische stress-symptomen
o Gespannenheid, je gejaagd en onrustig voelen
o Prikkelbaar zijn en snel geïrriteerd
o Somberheid en toegenomen angst
o Minder genieten
o Minder zelfvertrouwen en twijfels over eigen kunnen
o Piekeren en besluiteloosheid
o Concentratieverlies en vergeetachtigheid

• Gedrag stress-symptomen
o Eigen grenzen steeds meer verleggen en jezelf achteruit schuiven
o Minder presteren en sneller fouten maken
o Steeds minder ontspannen
o Middelenmisbruik: koffie, roken, drinken, medicijnen en/of drugs
o Vermijding van contact

Als de ongezonde stress te lang aanhoudt, zal het resulteren in een burn-out. Je zit er doorheen, zowel emotioneel als lichamelijk. Je bent afgebrand en uitgeblust.

Als je in een burn-out zit moet je fysiek en geestelijk weer gaan herstellen. Je zult voornamelijk behoefte hebben aan rust en het is ook goed om hier veel tijd voor te nemen. Maar met rust alleen kom je er niet. Het is belangrijk om te ontdekken waardoor je in een burn-out bent geraakt en hoe je dit in de toekomst anders kan aanpakken. Zo zorg je dat je herstelt en niet opnieuw in een burn-out raakt. Zorg dat je emmer weer leger wordt, zodat deze niet weer bij elke druppel overstroomt.
Verdere tips voor bij een burn-out:

• Een vermoeide topsporter
Jammer genoeg ziet men een burn-out veelal als een zwakte. Dit zorgt voor een verminderd zelfvertrouwen en somberheid. Echter treft een burn-out vaak juist de bevlogen ambitieuze en betrokken medewerkers. Denk aan jezelf niet als zwak, maar vergelijk jezelf met een topsporter. Topsporters moeten na een heftige wedstrijd een periode herstellen. Zo moet jouw lege batterij gewoon weer opladen.

• Geen inactiviteit
Vanwege de grote mate van uitputting wordt men vaak het advies gegeven om rust te houden. Echter is dit maar gedeeltelijk goed voor je. Inactiviteit leidt tot vermindering van gebruik van spieren een verlaagde tolerantie voor inspanning en een toenemende aandacht voor je gevoeligheid voor vermoeidheidsklachten. Hierdoor kan je je zelfs nog hopelozer en machtelozer voelen dan eerst. In beweging blijven is juist wel belangrijk. Dingen die naast fysiek ook psychisch vermoeiend zijn worden wel aangeraden om te vermijden.

• Doe dingen waar je energie van krijgt
Bij een burn-out moeten je energiebronnen weer aangevuld worden. Naast uitrusten doe je dit ook door dingen te doen die je erg leuk vindt. Ondanks dat het fysiek wel energie kost, helpt het mentaal om je beter te voelen. Ga eens even wandelen in dat bos waar je altijd al langs rijd of ga chocolademelk drinken bij dat leuke tentje.

• Creëer een rustig thuis
Als er te veel prikkels op je afkomen is het lastig om uit te rusten. Zeker thuis is het fijn om een rustige plek voor jezelf te maken. Zorg dat er niet te veel mensen of dingen in je huis zijn. Neem stressoren voor jezelf weg. Haal bijvoorbeeld het to-do-lijstje van je prikbord af en stop het weg in de la.

• Focus op positieve dingen
De afgelopen tijd wordt je geconfronteerd met allemaal dingen die je niet meer kunt. Hier ga je je somber en gespannen doorvoelen. Echter gaan er altijd nog dingen wel goed. Door deze dingen voor jezelf aan te stippen gaat je eigenwaarde weer omhoog.

Met uitrusten en deze tips ga je je al een stuk beter voelen. Echter, het kan ook zijn dat je nog net een extra zetje nodig hebt. Professionele begeleiding geeft dit extra zetje.