Psychotrauma en PTSS

Je leven wordt in beslag genomen door de ingrijpende gebeurtenis. Je hebt er terugkerende en opdringende onaangename herinneringen aan.
"In mijn jeugd heb ik hele heftige dingen meegemaakt. Ik heb de herinneringen vele jaren kunnen vermijden, totdat ik onlangs werd geconfronteerd met een film die deze herinneringen weer opriepen. Sindsdien heb ik nachtmerries en herbelevingen."

Trauma

Wat verstaan we onder psychotrauma of PTSS?

We spreken van een traumagerelateerde stoornis wanneer iemand een impactvolle gebeurtenis heeft meegemaakt die in het heden nog steeds lijdt tot klachten die het leven op een negatieve manier beïnvloeden.

Soms gaat het om een eenmalige traumatische gebeurtenis zoals een verkrachting, een ernstig ongeluk of een overval. Vaak gaat het om langdurige traumatisering zoals seksueel misbruik, mishandeling of verwaarlozing in de kindertijd, geweld of misbruik in de partnerrelatie. Ook zien we dat mensen die hun eigen land zijn ontvlucht vanwege oorlog, vervolging of onveiligheid een trauma hebben opgelopen. 

In de volksmond wordt vaak gesproken over een trauma, waarbij wordt aangenomen dat iedereen die iets verschrikkelijks heeft meegemaakt wel een trauma ontwikkeld moet hebben. In de praktijk ligt dit echter wel wat genuanceerder. Als je iets ingrijpends meemaakt, lukt het je meestal om dit een plekje te geven. Wanneer dit niet vanzelf goed verwerkt wordt, kan er een trauma ontstaan. Als een trauma je leven negatief blijft beïnvloeden en je verschillende (psychische en lichamelijke) klachten ervaart, kan het zijn dat je een Posttraumatische Stressstoornis (PTSS) hebt.

Een juiste diagnosestelling is essentieel om uiteindelijk tot een advies van de best passende behandeling te komen. Dit kan bij Psychologiepraktijk van Buuren, waar je meer over leest onder het kopje diagnostiek.

De klachten die mensen ervaren bij een traumagerelateerde stoornis zijn heel divers, maar de klachten die men rapporteert zijn vaak terug te voeren op een aantal hoofdklachten.

Klachten bij psychotrauma en PTSS

De belangrijkste klacht bij een psychotrauma of PTSS is het steeds weer opnieuw beleven van de verschrikkelijke gebeurtenis. Vaak gaat dit gepaard met ook andere klachten.

Deze klachten kunnen grotendeels onderverdeeld worden in vier soorten hoofdklachten, namelijk 1) herbelevingen, 2) vermijdingsreacties, 3) negatieve gedachten en gevoelens en 4) hyperactivatie en een verhoogde mate van prikkelbaarheid.

1. Herbelevingen
Herbelevingen zijn nare herinneringen in de vorm van beelden en gedachten die zich opdringen. Vaak ook op momenten dat dit niet gewenst is. Dit kan overdag zijn of in de nacht, denk hierbij aan nachtmerries. Het kan voelen alsof de traumatische gebeurtenis opnieuw plaatsvindt. Angst is een gevoel wat vaak overheerst tijdens deze momenten. Soms zijn er situaties of details uit de omgeving die je aan de traumatische ervaring doen terug denken, zogenaamde triggers. Dit kunnen dingen zijn die je hoort, ruikt of ziet, die in verband staan met de traumatische ervaring. Je lichaam reageert hierop door een snellere hartslag of ademhaling, trillen en zweten.

2. Vermijdingsreacties
Vermijden van gedachten, gevoelens of situaties, bijvoorbeeld door activiteiten, plaatsen en mensen te vermijden die herinneringen aan het trauma oproepen. Bijvoorbeeld een blokje omlopen zodat je niet langs de plek hoeft te komen die de herbelevingen doen opwaaien. Of veel afleiding zoeken in bijvoorbeeld sport, middelengebruik en sociale gelegenheden, zodat er weinig tijd over is om aan de traumatische ervaring te denken.

3. Negatieve gedachten, afgestompte gevoelens
Sinds de traumatische gebeurtenis is een duidelijke ‘knik’ ofwel verandering gekomen in je gedachten of gevoelens. Het kan zijn dat je minder interesse hebt in dingen waar je voorheen wel plezier uit haalde. Gedachten zijn veelal negatiever gekleurd. Gevoelens over jezelf, over anderen of over de wereld zijn donkerder geworden en/of meer afgevlakt waardoor je je minder verbonden voelt.

4. Sterke prikkelbaarheid of hyperactivatie
Mensen beschrijven dit als een gevoel dat ze constant ‘aan’ staan. Ze zijn erg alert/ waakzaam en hebben het gevoel dat er voortdurend gevaar op de loer licht. Dit kan zich uiten in moeilijk in slaap vallen en blijven, verhoogde prikkelbaarheid, woede-uitbarstingen, concentratieproblemen, overdreven waakzaamheid of schrikachtig zijn.

Complexe PTSS (CPTSS) en de klachten

CPTSS wordt vaak verward met een posttraumatische stressstoornis (PTSS), maar is niet hetzelfde. Bij CPTSS of complex trauma gaat het om een aanhoudende psychische ontregeling als gevolg van langdurige traumatische ervaringen. Het onderscheid tussen CPTSS en PTSS zit in de complexiteit en veelvoud aan symptomen en de duur van de traumatische ervaringen. Mensen kunnen bijvoorbeeld een complexe PTSS ontwikkelen wanneer zij langdurig en ernstig werden getraumatiseerd op jonge leeftijd. Hierbij denken we aan seksueel misbruik, lichamelijke en geestelijke mishandeling, verwaarlozing en geweld. Complexe PTSS heeft dezelfde symptomen als PTSS, maar heeft daarnaast ook nog andere kenmerken.

Naast vermijding, herbeleving en spanning is er ook sprake van dissociatieve momenten. Dat betekent dat bepaalde gedachten, emoties, waarnemingen of herinneringen buiten het bewustzijn worden geplaatst. Ze zijn tijdelijk niet ‘oproepbaar’ of vertonen minder samenhang. Ook is er sprake van emotieregulatie-problematiek: je raakt snel overspoeld en bent moeilijk te kalmeren. Sommige mensen proberen emoties de baas te worden door zich risicovol te gedragen of zichzelf te beschadigen.

Als er sprake is van complexe PTSS wordt vaak gekozen voor traumagerichte behandeling. Soms kan het nodig zijn om eerst beter te leren omgaan met emoties en om sociale vaardigheden te leren. In de regel zal geadviseerd worden om CPTSS te laten behandelen binnen de setting van de Specialistische GGZ. Indien nodig zullen wij je doorverwijzen. 

HOE HERKEN IK POSTTRAUMATISCHE STRESSSTOORNIS?

Bij posttraumatische stressstoornis heb je aanhoudend last hebt van een aantal van onderstaande klachten;
  • Je hele leven wordt in beslag genomen door de ingrijpende gebeurtenis;
  • Je hebt terugkerende en opdringende onaangename herinneringen aan de gebeurtenis;
  • Je beleeft de ingrijpende gebeurtenis steeds opnieuw;
  • Je slaapt slecht en hebt akelige dromen over de gebeurtenis;
  • Je handelt of voelt alsof de gebeurtenis opnieuw plaatsvindt;
  • Je bent vaak en al lange tijd angstig of prikkelbaar;
  • Je voelt je somber;
  • Je stemming wisselt en is onvoorspelbaar;
  • Je kunt je moeilijk concentreren;
  • Je bent overmatig waakzaam/alert;
  • Je schrikt snel;
  • Je hebt schuldgevoelens of voelt je onmachtig;
  • Je geheugen werkt minder goed;
  • Je voelt je eenzaam of sluit je af voor contact met anderen;
  • Je hebt problemen op je werk.

Hoe wordt een trauma behandeld?

Is er behandeling mogelijk?

Nadat je een diagnose op het gebied van trauma hebt gekregen, krijg je een behandeladvies. Welke behandeling voor jou geschikt is, hangt onder andere af van de klachten die je ervaart. De behandeling kies je samen met je behandelend psycholoog, in overleg met de regiebehandelaar.  Een trauma behandeling bestaat uit verschillende delen, namelijk: psycho-educatie, adviezen en individuele behandeling. Lees meer over op de pagina behandeling trauma.

Vergoeding voor behandeling Trauma

Wij hebben met de meeste zorgverzekeraars een contract

Psychologiepraktijk van Buuren declareert direct bij de zorgverzekeraar de kosten voor psychologische hulp, voor meer informatie over vergoedingen en je eigen risico, bekijk dan onze pagina vergoedingen.

Voor meer informatie over onze behandelingenpsychologen, werkwijze en tarieven kijk op de desbetreffende pagina’s.

Herken je jouw klachten en heb je behoefte aan hulp of heb je gewoon een vraag over de behandeling van Trauma? Neem dan contact met ons op voor een intakegesprek, of mail naar Psychologiepraktijk van Buuren.

Zet de stap

"Ik help je om je sterke kanten in te zetten om je klachten de baas te worden."
Melissa van Buuren | Psycholoog